ابطال وکالت بلاعزل چگونه صورت می‌گیرد؟

وکالت بلاعزل از انواع عقد وکالت است که طبق آن موکل امتیاز باطل‌ کردن وکالتنامه یا قرداد را از خود گرفته و بر عکس وکالت‌های عادی از شرایط منسوخ کردن وکالتنامه برخوردار نیست؛ یا به نوعی حق امکان ابطال وکالت بلاعزل را از خودش سلب کرده است.

روش‌های ابطال وکالت بلاعزل با وکالت عادی کم و بیش تفاوت‌هایی دارد و در صورت‌های مرگ و زوال عقل (حجر) وکیل یا موکل، فسخ کردن (اقاله)، انجام دادن یا ممکن نبودن مساله منعقد شده و به اتمام رسیدن مهلت عقد، ابطال وکالت بلاعزل انجام خواهد گرفت.

ما در این مقاله سعی خواهیم کرد به بررسی شرایط ابطال وکالت بلاعزل بپردازیم و توضیح خواهیم داد که در چه صورت امکان باطل کردن یک وکالت عقد شده وجود دارد و همچنین به اقسام و مواردی که امکان ابطال وکالت بلاعزل را فراهم می‌کند نیز خواهیم پرداخت.

گروه حقوق پرشیا با برخورداری از مجموعه‌ای از وکلای مجرب از جمله وکیل بلاعزل و ارائه مشاوره‌های حقوقی در مورد این مسائل، آماده خدمت‌گزاری به شما در این زمینه مهم هستند.

با ما همراه باشید

وکالت به چه معنی است؟

وکالت، دادن حق اختیار به یک فرد دیگر، جهت انجام فعالیت‌های حقوقی معین و ضروری است که بر اساس این تعریف، وکیل نماینده فرد دیگر است. از معایب وکالتنامه‌های عادی نسبت به وکالت بلاعزل این است که در وکالتنامه‌های عادی هر لحظه امکان دارد قرارداد منعقد شده و به وسیله موکل باطل شود.

در وکالت بلاعزل مشکل مطرح شده وجود ندارد؛ اما این نوع از وکالت هم معایب خودش را دارد. وکالت بلاعزل نوعی قرارداد یا وکالت منعقد شده است که موکل به صورت مختار حق باطل کردن قرارداد را از خودش سلب کرده است و این نوع وکالت از وکالت‌های دارای ثبات و بدون حق ابطال است.

با توجه به این نکته در منعقد شدن این وکالت در شرایطی، افراد منعقدکننده، بهتر می‌دانند که مدت زمان شرایط اتمام دادن به وکالت عقد شده را کم کنند. بنابراین قانون‌گذار روشی با نام وکالت بلاعزل محیا کرده که از چند نوع مهم این وکالت می‌شود به وکالت در حضانت دادن فرزند و وکالت طلاق، اشاره کرد. در این نوع از وکالت هم این امکان وجود دارد که موقیعتی ایجاد شود که افراد بخواهند ابطال وکالت بلاعزل را انجام دهند.

با پرداختن به این موضوع که وکالت بلاعزل دارای پایداری برتری نسبت به وکالتنامه‌های عادی است؛ این مساله برای طرفین ایجاد می‌شود که در چه صورت و موقعیتی می‌توان این وکالت عقدی را فسخ کرد؟!

درباره وکالت بلاعزل

بر اساس ماده 656 قانون مدنی، منعقد کردن وکالت اینگونه توضیح داده شده است. ” وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین، طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می‌نماید”؛ به این معنی که فرد به عنوان موکل شخص دیگری را نماینده قانونی خود ( همان وکیل)، جهت انجام اقدامات قانونی‌اش تعیین می‌کند.

در قانون مدنی و ماده 678 به صورت واضح توضیح داده شده است که منعقد شدن وکالتنامه با برکنارکردن وکیل از سوی موکل صورت نخواهد گرفت و این موضوع برای هر دو طرف کمی اذیت کننده و  فراهم کننده بی‌ثباتی است؛ پس به این دلیل و سایر دلایل احتمالی طرفین تشخیص می‌دهند که بهتر است شرایطی را ایجاد کنند که دیگر موکل قادر نباشد وکیل را عزل کند.

طبق قانون مدنی و ماده 679 یک روش راهبردی برای به رسیمت شناختن این موضوع شکل گرفته است: ” موکل می‌تواند هر وقت بخواهد وکیل را عزل کرده، مگر اینکه وکالت وکیل با عدم عزل در ضمن عقد لازم شرط شده باشد”.

با در نظر گرفتن ماده گفته شده در وضعیتی، موکل قادر خواهد بود امتیاز عزل کردن وکیل را از خود سلب کند که در قانون عقد وکالت از نوع وکالت بلاعزل باشد. پس با استناد به این ماده منعقد شدن وکالتنامه یا عدم برکناری وکیل در موقیت یک عقد لازم از عقودی است که یکی از طرفین حق فسخ کردن آن را ندارند، قید شود و این نوع از قرارداد به وکالت بلاعزل بدل شده که بر اساس آن حق باطل شدن توسط موکل گرفته خواهد شد.

برای کسب اطلاعت بیشتر در این زمینه واستخدام وکیل بلاعزل، می‌توانید از گروه حقوقی پرشیا کمک گرفته و راهنمای‌های لازم را در این‌باره را از مشاوره‌های حقوقی این گروه درخواست نمایید.

نحوه ابطال وکالت بلاعزل

همانطور که بیان کردیم در قراردادها یا وکالتنامه‌های عادی موکل به اختیار و انتخاب خود در هر وضعیتی که بخواهد قادر خواهد بود به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و قرارداد خود را منسوخ کند، در صورتی که در وکالت بلاعزل امکان ابطال برای موکل وجود نداشته است.

با همه توضیحاتی که داده شده لازم به ذکر است که وکالت منعقد شده باعث نمی‌شود که موکل خودش نتواند پیگیر مساله وکالت خود شود. مثلا اگر موکل وکالت فروش به فردی داده باشد، خودش هم می‌تواند مال معین کرده را به فروش برساند. با توجه به اینکه که در وکالت منعقد شده مجاز بوده که با معدوم الحالی و یا مرگ موکل یا وکیل، باطل شده و وکالت بلاعزل هم شامل این تعریف می‌شود.

اقسام ابطال وکالت بلاعزل عبارتند از:

زوال عقل موکل یا وکیل

زوال عقل یا جنون و حجر این مضمون را می‌رساند که در صورتی که شخص، دیگر روان سالمی نداشته یا دیوانه شده و قادر نباشد که اداره‌کردن و مدیریت دارایی‌های خود را به دست گیرد که به این دلیل ناتوان در استفاده از عقلش در امورات مالی خود باشد پس در این موارد این‌چنینی که حجر و زوال عقل در موکل یا وکیل رخ داده باشد امکان ابطال وکالت بلاعزل وجود دارد.

همچنین در زمینه ور شکست شدن موکل به دلیل اینکه، موکل دیگر حق اداره کردن امورت اموال خود را از نظر قانون نداشته پس وکالت منفسخ اعلام خواهد شد.

مرگ موکل یا وکیل

با مرگ موکل یا وکیل رابطه توکیل مابین آن‌ها منسوخ خواهد شد؛ این وکالات عقدی مانند سایر عقودی نیست که با مرگ یک طرف قرارداد ماندگار باشد؛ مثلا در شرایط اجاره دادن یا گرفتن یک مال، زمانی که یکی از طرفین فوت کند، قرارداد منعقد شده به قوت خود باقیست و ابطال نخواهد شد و وراث متوفی از حق اختیار جهت استفاده از مال اجاره شده تا پایان مدت قرارداد برخوردار هستند ولی امکان ابطال وکالت بلاعزل بعد از فوت یکی از طرفین وجود دارد.

کناره‌ گیری وکیل

از موارد ابطال وکالت بلاعزل به طور قاطع، استعفا دادن یا کنارکشیدن وکیل است؛ پس در صورت استعفای وکیل، دیگر او موظف بر انجام کاری نیست و از وظیفه محول شده به خود فارغ می‌شود ولی حتما باید موکل خود را از کناره‌گیری‌اش مطلع کند، باید در نظر داشت که این کناره‌ گیری کردن فقط از سمت وکیل است و موکل اختیار این را ندارد که بخواهد از جانب خود وکیل را برکنار کند.

توافق دو طرف برای ابطال وکالت بلاعزل

به تفاهم رسیدن موکل و وکیل برای باطل کردن وکالت را اقاله نیز می‌گویند و این معنی را می‌رساند که در منعقد شدن وکالت بلاعزل مثل دیگر وکالت‌های عقدی شرایط اقاله کردن وجود داشته و هر دو طرف با مراجعه کردن به دفتر اسناد رسمی می‌توانند وکالت صورت گرفته را باطل کنند.

خاتمه یافتن مهلت وکالت

ممکن است در شرایطی که یک وکالت منعقد شده باشد،؛ طرفین ( موکل و وکیل) زمان مشخصی برای انجام آن در نظر گرفته باشند که بعد از خاتمه یافتن این مهلت مدت‌دار، قرارداد منعقد شده، منفسخ خواهد شد. به طور مثال اگر کسی به عنوان موکل در مدت زمان یک سال به یک وکیل وکالت دهد، بعد از به پایان یافتن این تاریخ وکالت نوشته شده باطل خواهد شد.

معدوم شدن موضوع وکالت شده یا صورت گرفتن آن

وکالت عقد شده بین طرفین در صورت انجام دادن آن کار طبق وظیفه و یا از بین رفتن موضع وکالت شده، باطل خواهد شد. انجام گرفتن این کار می‌تواند توسط وکیل یا موکل صورت گرفته باشد و همانطور که بیان کردیم وکالت دادن موکل او را از حق اختیار درباره موضوع وکالت محروم یا محدود نخواهد کرد و انجام گرفتن موضوع وکالت شده از هر طرف که باشد موجب فسخ شدن قرارداد خواهد شد و ابطال وکالت بلاعزل صورت خواهد گرفت.

سخن پایانی

لازم به ذکر است که درباره دو نوع مهم وکالت بلاعزل طلاق و حضانت فرزند که از دو موارد مهم این نوع از وکالت بوده اشاره کرده که می‌توان در دو مقاله جداگانه مفصلا به آن‌ها پرداخت، عنوان کردن این دو نوع از موارد وکالت بلاعزل در این قسمت، متذکر شدن و تاکید کردن بر اهمیتشان است.

ما در این مقاله از گروه حقوقی پرشیا، سعی کردیم که تعریف مشخصی از وکالت بلاعزل ارائه دهیم و شرایط و موارد ابطال وکالت بلاعزل را به طور واضح و روشن بیان کردیم تا اگر شما با مساله این‌چنینی روبرو شوید، به راحتی بتوانید با خواندن این مقاله به دانش کافی درباره آن دست پیدا کنید؛ اما برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه بهتر است از مشاوره‌های حقوقی کمک گرفته یا یک وکیل بلاعزل استخدام کنید.

گروه حقوقی پرشیا در دفتر وکالت شمال تهران با بهره‌ مندی از مجموعه‌ای از وکلای مجرب و دارای تخصص بالا در این زمینه حاضر به ارائه خدمت‌گزاری به شما هموطنان عزیز هستند. همچنین این گروه مشاوره‌های حقوقی و خصوصی لازم به شما را به صورت حضوری و اینترنتی ارائه خواهند داد، ضمن اینکه با برقراری تماس با شماره‌های تلفن: 26852793-021 / همراه: 09122714725 آتش پیکر، می‌توانید از خدمات مشاوره‌ای این گروه نیز برخوردار شوید.