جرم آدم ربایی از نظر قانونی چه قوانین و مقرراتی برایش لحاظ شده و چه مجازاتی در بر دارد
جرم آدم ربایی به معنای سلب آزادی تن است و به انتقال یک شخص بدون رضایت او از محلی به محل دیگر با استفاده از زور، تهدید یا فریفتن گفته میشود.
در تعریفی دیگر میتوان گفت که جرم آدم ربایی به معنای سلب آزادی تن دیگری بدون رضایت او و با قصد نامشروع از راه جابجایی از محلی به محل دیگر است.
عناصر جرم آدم ربایی
الف) عنصر مادی
موضوع جرم آدم ربایی ساده: انسان زنده که حداقل ۱۵ سال داشته باشد که در غیر این صورت ممکن است مشمول آدمربایی مشدد یا دزدیدن طفل تازه متولدشده یا مخفی کردن اموات قرار گیرد.
رفتار مجرمانه: انتقال جسم مجنیعلیه از محلی به محل دیگر با زور و تهدید و حیله؛ بهطوری که مجنیعلیه ارادهای از خود نداشته باشد.
مرتکب و شکل ارتکاب: هر کسی میتواند باشد که به صورت مباشرت یا مداخله و به طور غیرمستقیم قابل تحقق است که بحث مباشرت، شرکت و معاونت مطرح میشود.
رضایت نداشتن مجنیعلیه، شرط لازم است و بدون آن جرم محقق نمیشود.
نتیجه مجرمانه: درست است که در ماده ۶۲۱ کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی از نتیجه حرفی به میان نیامده اما آدمربایی از جرایم مقید بوده و نتیجه آن نیز سلب آزادی از فرد ربودهشده است.
ب) عنصر معنوی
سوءنیت عام: مرتکب علاوه بر علم به موضوع جرم و وصف آن یعنی انسان زنده باید در انجام عمل عامل هم باشد و علم و آگاهی مرتکب به عدم رضایت بزه دیده شرط نیست این جرم مطلق است و نیازی به سوء نیت خاص ندارد و مفروض است پس ربودن انسان زنده که در حال خواب یا بیهوشی است مشمول این حکم میباشد.
انگیزه مرتکب: به طور معمول، مقنن انگیزه را به عنوان یکی از اجزای تشکیلدهنده عنصر روانی جرایم بهشمار نمیآورد و داشتن انگیزه شرافتمندانه در جرایم تعزیری و بازدارنده از جهات مخففه محسوب میشود. با این وجود انگیزه یکی از اجزای عنصر معنوی جرم آدمربایی محسوب میشود.
هر چند مقنن در ماده ۶۲۱ کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی درباره جرم آدم ربایی ، واژه قصد را بکار برده است ولی این واژه بر انگیزه دلالت میکند و دلالت بر سوء نیت خاص ندارد. فرد آدمربا باید عمد در ربودن فرد داشته باشد و با توجه به اینکه نتیجه جرم آدم ربایی از عمل مرتکب منفک نیست بنابراین سوءنیت خاص در سوءنیت عام مرتکب مستتر است و کسی که قصد ربودن دیگری را دارد، در ضمن قصد سلب آزادی او را نیز دارد.
ج) عنصر قانونی
عنصر قانونی این جرم نیز ماده ۶۲۱ کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی است که بر اساس این ماده، هرکس به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگر به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصا یا توسط دیگری شخصی را برباید یا مخفی کند، به حبس از ۵ تا ۱۵ سال محکوم خواهد شد. در صورتی که سن مجنیعلیه کمتر از ۱۵ سال تمام باشد یا ربودن توسط وسایل نقلیه انجام پذیرد یا به مجنیعلیه آسیب جسمی یا حیثیتی وارد شود، مرتکب به حداکثر مجازات تعیینشده محکوم خواهد شد و در صورت ارتکاب جرایم دیگر به مجازات آن جرم نیز محکوم میشود.
تبصره – مجازات شروع به ربودن ۳ تا ۵ سال حبس است.